اختلال یکپارچگی حسی چیست ؟
اختلال یکپارچگی حسی که به آن اختلال پردازش حسی هم می گویند یک اختلال عصبی است که از ناتوانی مغز در ادغام اطلاعات دریافتی از سیستم های حسی بدن ناشی می شود .هنگامی که کودکان نمی توانند اطلاعات دریافت شده از طریق حواس پنجگانه خود را به درستی تعبیر و تفسیر کنند و یا نمی توانند تعادل و توازن لازم را میان حساسیت بیش از حد یا حساسیت کمتر از حد را در خود تشخیص دهند، یا نمی توانند اطلاعات دریافتی از طریق چشم ها، گوش ها، مفاصل و حس تعادلی خود را به شکل مناسبی با یکدیگر ترکیب نمایند. علی رغم جزئی بودن به شکل وحشت آوری برایشان بزرگ جلوه می کند.
اختلال یکپارچگی حسی تشخیصی است که در بر گیرنده همین اختلالات جزئی حسی در کودکان می باشد. کودکان مبتلا به این مشکل ممکن است افزایش یا کاهش حساسیت به ورودی های حسی مانند نور، صدا و لمس داشته باشند. آن ها ممکن است از تحریک حسی اجتناب کنند یا به دنبال آن باشند.
حواس پردازش حسی کدامند ؟
پردازش حسی معمولا به انواع زیر تقسیم می شود:
- حس عمقی: حس عمقی حس درونی آگاهی شما از بدنتان است. این چیزی است که به شما کمک می کند وضعیت بدنی و کنترل حرکتی خود را حفظ کنید. همچنین در مورد نحوه حرکت و اشغال فضا به شما می گوید.
- حس وستیبولار(تعادل ) : این حس شما را متعادل و هماهنگ نگه می دارد.
- حواس پنجگانه: شامل لامسه، شنوایی، چشایی، بویایی و بینایی
نشانه های اختلال یکپارچگی حسی
اختلال یکپارچگی حسی ممکن است بر یک حس مانند شنوایی، لامسه یا چشایی یا … تاثیر بگذارد. یا ممکن است حواس متعددی را تحت تاثیر قرار دهد. کودکان می توانند نسبت به چیز هایی که با آنان مشکل دارند بیش از حد یا کمتر از حد پاسخ دهند و مانند بسیاری از بیماری ها علائم این اختلال در یک طیف وجود دارد. برای مثال ممکن است این حساسیت در کودکان به شکل های زیر نشان داده شود.
- آستانه درد پایین
- دست و پا چلفتی ظاهر شدن
- پوشاندن مکرر چشم یا گوش
- ترجیحات غذایی تند یا تهوع هنگام خوردن غذاهای با بافت خاص
- مقاومت در برابر در آغوش گرفتن یا لمس ناگهانی
- احساس می کنند که لمس های نرم خیلی سخت هستند
- در کنترل احساسات خود مشکل دارند
- مشکل در تمرکز و توجه
- مشکلات رفتاری
- مشکل در تطبیق پاسخ ها
آیا درمانی برای یکپارچگی حسی وجود دارد ؟
علت دقیق اختلال یکپارچگی حسی مشخص نیست اما اغلب در افراد مبتلا به اختلال طیف اتیسم و سایر ناتوانی های رشدی دیده می شود. برای بسیاری از خانواده هایی که کودک مبتلا دارند دریافت کمک دشوار است به این دلیل که این اختلال در حال حاضر یک تشخیص پزشکی شناخته شده نیست. کاردرمانگران معمولا کودکان و بزرگسالان با مشکلات پردازش حسی را می بینند و درمان می کنند. درمان بستگی به نیاز های فردی کودک دارد اما به طور کلی این شامل کمک به کودکان در انجام بهتر فعالیت هایی است که معمولا در آن ها خوب نیستند و کمک به آن ها برای عادت کردن به چیز هایی است که نمی توانند تحمل کنند.
رژیم حسی چیست ؟
کودکان از طریق بازی کردن اطلاعات فراوانی را از دنیای اطراف به دست می آورند و از طریق آن تجارب حسی متفاوتی را تجربه می کنند.بنابراین بازی شیوه ای است که درمانگرانی که از رویکرد یکپارچگی حسی استفاده می کنند از طریق آن کار خود را انجام می دهند.حال برای کمک به کودک برای مقابله بهتر با چالش های حسی خود همزمان که او در حال دست و پنجه نرم کردن با آن هاست، در دنیای واقعی چه می توان کرد؟
یکی از ابزار هایی که کاردرمانگر می تواند والدین را به آن مسلط کند استفاده از یک رژیم حسی است. رژیم حسی یک روتین یا یک فرایند معمول غنی شده توسط محرک های مورد نیاز حسی است که به کودک آنچه را که برای مواجهه و مقابله در زمان حال نیاز دارد می دهد. جنبش ها و حرکت هایی که کودکان در طول تفریحات و کلاس های ورزشی خود کسب می کنند می تواند برای بیشتر آنها کافی باشد. اما کودکانی که مبتلا به یکپارچگی حسی هستند، ممکن است درونداد مستمر تر و بیشتری را نسبت به کودکان معمولی نیاز داشته باشند.
والدین می توانند فعالیت هایی که در اینجا فهرست شده است را با کودک خود انجام دهند. اما استفاده از برنامه منظمی که توسط یک متخصص تهیه شده باشد بیشترین کارایی و اثربخشی را برای کودک خواهد داشت. انتخاب هایی که برای رژیم حسی کودک می توان در نظر گرفت بسته به میزان راحتی کودک با حواس تعادلی وضعیت بدن و لامسه او متفاوت خواهد بود. هدف اصلی از انجام تمام این فعالیت ها برقرار ساختن تعادل میان انجام کارهایی است که از سویی برای کودک آرام کننده و آرامش بخش باشد و از سوی دیگر بتواند از طریق برانگیختن سطح مناسبی از هوشیاری در او تحریک لازم و مناسب را برای کودک به همراه داشته باشد.
طراحی یک برنامه برای کمک به والدین
فعالیت هایی که می تواند حس تعادلی کودک را مورد هدف قرار دهد:
- جلو و عقب رفتن در یک صندلی گهواره ای
- کشیدن یا حرکت دادن سریع چیزها
- بر روی یک ترامپولین بالا و پایین پریدن
- در اطراف اتاق رژه رفتن
- بالا و پایین رفتن از پله
- طناب زدن
- ایستادن بر روی یک پا
- تاب سواری کردن
فعالیت هایی که می تواند حس وضعیت بدن کودک را مورد هدف قرار دهد:
- دراز و نشست رفتن
- آویزان شدن از بارفیکس
- پریدن های فراوان
- غلتاندن بدن کودک روی یک توپ بزرگ
- کشتی گرفتن
- با یک توپ سنگین وسطی بازی کردن
- انجام بازی فرغون به صورتی که پاهای کودک در دستان والدین باشد و کودک بر روی دو دست خود راه برود
- در آغوش کشیدن بسیار محکم کودک
- جارو کشیدن اتاق با جارو دستی یا برقی
فعالیت هایی که می توانند برای حس لامسه کودک مناسب باشند:
- مالش دادن پوست کودک با لوسیون یا حوله
- دست زدن به مواد مختلف
- بازی کردن با آب
- فرو بردن دست در یک سطل برنج
- کشیدن شکل ها بر پشت کمر کودک
- حباب درست کردن و باد کردن بادکنک
- بازی کردن با یک جعبه شن
- فشار دادن و مالیدن توپ های نرم
- نوشیدن چیزی با نی
- خوردن غذاهای کرانچی
والدین باید این نکات را همیشه به خاطر داشته باشند
آنچه امروز کارآمد است ممکن است همیشه مفید و کارآمد نباشد. والدین تلاش کنند خود را در ارتباط بسیار نزدیک با رژیم حسی کودک خود قرار داده و نیاز های حسی او را با دقت دنبال نماید. برخی از این استراتژی ها ممکن است پس از مدت کوتاهی اثر بخشی خود را از دست بدهند. والدین باید همیشه با درمانگر و معلم کودک خود در ارتباط نزدیک باشند تا بدانند که رژیم حسی او با نیازهایش تناسب لازم را دارد. هنگامی که کودک بزرگتر می شود و نیاز های او کمتر می شود ممکن است به صورت خودکار از رژیم حسی رسمی دور شود. و خود را به انجام فعالیت های ورزشی و معمولی که در خانه می تواند انجام دهد سوق دهد. نکته اصلی در انجام تمام این فعالیت ها، راحت و هوشیار نگه داشتن کودک در طول روز است. والدین بدانید که رژیم حسی تنها یکی از ابزارهای مهم در جعبه ابزار درمانی کودک است.
منابع
- Medically reviewed by Dan Brennon, Mdon March 14, 2023 | Written by Brenda Goodman, MA
- Columbiadoctors.org
- کتاب راهنمای جامع والدین درباره اختلال یکپارچگی حسی – تری مائورو
بدون دیدگاه