روانشناسی عامه پسند (Popular psychology) اصطلاحی است که هر ایدئولوژی روانشناختی، درمان یا تکنیکی را که از طریق یک کتاب، برنامه تلویزیونی یا پست وبلاگ محبوبیت پیدا کرده است را پوشش می دهد.
رویکردهای روانشناسی زرد اغلب با تأکید بر احساسات شخصی، آخرین ترند در فرهنگ عامه، و تکنیک های خودیاری مشخص می شوند. این رویکردها ممکن است مورد حمایت علمی یا تحقیق قرار نگیرند، اما در میان افرادی که می خواهند وضعیت روانی خود را بهبود بخشند، محبوب شده اند.
روانشناسی زرد اغلب با راه حل های سریع همراه است زیرا نوید راه حل های آسان برای مشکلات دشوار را می دهد. همچنین با تست های شخصیتی مرتبط است که ممکن است از نظر علمی تایید نشده باشند. شخصیت های محبوبی که رویکردهای روانشناسی زرد را ترویج می کنند، مانند دکتر فیل مک گرا و یا اپرا وینفری، کمک زیادی به رشد روانشناسی زرد کرده اند.
این مقاله به روانشناسی زرد و انواع آن می پردازد. همچنین به شما می آموزد که چگونه اطلاعات روانشناسی زرد را شناسایی کنید و مشکلات تکیه بر این نوع محتوا را بررسی می کند.
روانشناسی زرد و رسانه های اجتماعی
اخیراً، رسانههای اجتماعی به ظهور اینفلوینسرهای سلامتی کمک کردهاند که اغلب محصولات و خدماتی را که ریشه در توصیههای روانشناسی زرد دارند، به بازار عرضه میکنند. چنین اینفلوینسرهایی اغلب سعی میکنند تقریباً تمام مشکلاتی را که افراد تجربه میکنند به واکنشهای تروما نسبت دهند یا پیشنهاد میکنند که افراد میتوانند از استراتژیهایی مانند تفکر مثبت یا خودیاری برای غلبه بر بیماریهای روانی جدی استفاده کنند.
به گفته همین اینفلوینسرها روانشناسی زرد، بهترین راه برای غلبه بر این مشکلات این است که به حلقه شفابخش آنها بپیوندید، در برنامه آنها ثبت نام کنید یا کتاب آنها را بخرید. چنین اینفلوینسرهایی اغلب از زبان روانشناختی برای مشروعیت بخشیدن به ایده های مشکوک و اعمال مشکوک استفاده می کنند.
توجه به این نکته مهم است که بسیاری از کارشناسان معتبر سلامت روان اطلاعات مفید و ارزشمندی را از طریق رسانه های اجتماعی به اشتراک می گذارند. در حالی که آنها ممکن است اینفلوینسر بر سلامت روان باشند، اطلاعاتی که به اشتراک میگذارند ریشه در تجربه و تخصص آنها دارد. چنین اطلاعاتی میتواند مفید باشد، اما به یاد داشته باشید که ممکن است لزوماً برای موقعیت خاص شما صدق نکند.
نشانه هایی که شما در حال مطالعه روانشناسی زرد هستید
آیا مطمئن نیستید که آن کتاب، مقاله یا پست رسانه های اجتماعی مبتنی بر روانشناسی زرد است یا روانشناسی علمی؟
در اینجا چند نشانه وجود دارد که نشان می دهد آنچه می خوانید ممکن است روانشناسی زرد باشد:
اینقدر خوب است که واقعی به نظر نمی رسد یا هیچ مدرک تحقیقاتی در مورد اثربخشی ارائه نمی دهد.
نویسنده / گوینده هرگز کسی را با شرایطی که آنها ادعا می کنند در درمان ان شرایط تخصص دارند درمان نکرده است .
هیچ اشاره ای به مدارک، آموزش، مجوز یا گواهینامه وجود ندارد.
در حالی که «محبوب بودن» لزوماً به این معنی نیست که یک کتاب، برنامه یا وب سایت مفید نیست، اما اگر هر یک از علائم بالا درست باشد، می تواند علامت قرمز باشد. و در حالی که برخی از کارشناسان ممکن است دارای اعتبار علمی باشند اما صحبت کردن خارج از حوزه تخصصی آنها می تواند یک پرچم قرمز جدی باشد.

انواع روانشناسی زرد
در زیر برخی از انواع رایج روانشناسی زرد که ممکن است با آنها برخورد کنید آورده شده است.
- وبلاگ های روانشناسی زرد : وب سایت های شخصی نوشته شده توسط نویسندگان بدون تخصص در یک موضوع خاص.
- تاک شوها/برنامه های تلویزیونی/پادکست: اینها می توانند کیفیتشان متفاوت باشد، از میزبانی توسط روانشناس گرفته تا میزبان افرادی که هرگز روانشناسی نخوانده اند.
- کانال های یوتیوب: بسیاری از یوتیوبرها هستند که ویدیوهایی در مورد موضوعات مربوط به سلامت روان میسازند و ادعا میکنند که در این زمینه متخصص هستند. مهم است که قبل از تماشای هر یک از این کانال ها برای مشاوره در مورد شرایط آنها تحقیق کنید.
- کتاب های خودآموز: کتابهای خودیاری گاهی حاوی روشهایی هستند که مبتنی بر شواهد یا تأیید تحقیقات علمی نیستند. محصولات خودیاری بسیاری را می توان به صورت آنلاین پیدا کرد، اما همه آنها مبتنی بر روش های علمی نیستند.
- انجمن های اینترنتی :انجمن های اینترنتی ممکن است کاربرانی داشته باشند که ادعا می کنند در مورد روانشناسی می دانند در حالی که نمی دانند. بنابراین، مهم است که در مورد صلاحیت های هر کاربر قبل از مشاوره از آنها یا پست های آنها در این نوع پلت فرم ها تحقیق کنید.
- حسابهای رسانههای اجتماعی: حسابهای رسانههای اجتماعی محبوب در TikTok و Instagram اغلب اطلاعاتی را به اشتراک میگذارند که ریشه در روانشناسی زرد دارد. چنین پست هایی برای به اشتراک گذاشتن و الهام بخشیدن به کلیک ها، بازدیدها و خریدها طراحی شده اند، اما اغلب شواهدی برای حمایت از ادعاهای خود دارند. برخی دیگر ممکن است ریشه در ایده های تحقیقاتی داشته باشند، اما ممکن است ادعاها را بیش از حد بیان کنند یا تعمیم دهند.
نکاتی برای استفاده از روانشناسی زرد
روانشناسی پاپ به شما فرصتی می دهد تا ذهن و احساسات خود را کشف کنید. این تکنیک های خودیاری را ارائه می دهد که به طور بالقوه می تواند زندگی، روابط یا شغل شما را بهبود بخشد.
در حالی که می تواند جنبه های مفیدی برای روانشناسی زرد وجود داشته باشد، معایبی نیز وجود دارد. یکی از معایب اصلی این است که معمولاً مبتنی بر شواهد تجربی نیست و بنابراین نمیتوان آن را برای اثربخشی آزمایش کرد.
تنها به روانشناسی زرد تکیه نکنید، بلکه آن را با درمان های دیگری مانند روان درمانی یا دارو ترکیب کنید.
با پزشک خود در مورد روش های روانشناسی زرد که قصد امتحان کردن آنها را دارید صحبت کنید.
بدانید که توصیه یکسان ممکن است برای همه کارساز نباشد. به جای داستان های شخصی یا حکایت های موفقیت، به دنبال روش های مبتنی بر شواهد باشید.
بیش از آنچه که می توانید از دست بدهید خرج نکنید زیرا هیچ تضمینی در مورد نتیجه وجود ندارد.
در مورد خودتشخیصی بر اساس آنچه که آنلاین می خوانید یا تماشا می کنید، محتاط باشید.
به این فکر کنید که آیا از کسی مشاوره می خواهید که هرگز وضعیت شما را ارزیابی یا درمان نکرده است یا خیر.
برخی از مشکلات بالقوه روانشناسی زرد:
گمراه کننده
روانشناسی زرد گاهی اوقات مبتنی بر علم، ایده ها یا نظریه های قدیمی است. همچنین ممکن است علم واقعی را نادرست معرفی کند یا اثراتی را که ممکن است تجربه کنید به طرز چشمگیری اغراق آمیز کند.
مبتنی بر سود
روانشناسی زرد اغلب برای کسب سود هیجانی و ساده سازی می شود. اگر برای روانشناسی زرد پول خرج می کنید، ممکن است قربانی چیزی شوید که به آن «علم آشغال» می گویند. به عبارت دیگر، کسانی که درمانهای مبتنی بر روانشناسی زرد را ترویج میکنند، هرگز ایدههای خود را در عرصه علمی آزمایش نمیکنند.
اثر تلقین
روانشناسی زرد همچنین می تواند شامل چیزی باشد که به عنوان “اثر تلقین” شناخته می شود. اثر تلقین زمانی اتفاق میافتد که به گروهی، درمانی داده شود که در واقع تأثیری ندارد. با این حال، گروه یک نتیجه مثبت را تجربه میکند، زیرا انتظار دارند که این اتفاق بیفتد.
مشمول بررسی دقیق نیست
دانشمندان تحقیقات خود را در مجلات معتبر منتشر می کنند، جایی که آنها اطلاعات را با سایر متخصصان در این زمینه به اشتراک می گذارند. این کارشناسان می توانند آنها را از هرگونه خطا یا نقص احتمالی در کار خود مطلع کنند.
از سوی دیگر، روانشناسان زرد درباره ایده های خود کتاب می نویسند و از حکایات و تجربیات شخصی به عنوان مدرکی برای اثبات ادعاهای خود استفاده می کنند. تا زمانی که روانشناسی زرد خارج از حوزه تحقیق مبتنی بر علم کار می کند، ارزیابی تأثیرات آن و بهبود هر موفقیتی آسان نخواهد بود.
وقتی که در محل درمان استفاده می شود
کتابهای روانشناسی زرد میتوانند مشکلساز باشند زیرا گاهی اوقات میتوانند افرادی را که نیاز به درمان حرفهای دارند به سمت مسیری سوق دهند که نه تنها مؤثر نیست، بلکه بالقوه مضر است.
علاوه بر این، اگر از قبل مراقبت های بهداشت روانی دریافت می کنید، خواندن این نوع کتاب ها می تواند نتیجه معکوس داشته باشد. به عنوان مثال، اگر در حال درمان برای رفع اختلال تغذیه خود هستید و کتابی را می خوانید که رژیم غذایی را راه حل میداند، می تواند شکست های بزرگ در روند درمان شود.
این چه معنایی برای شما دارد
با توجه به اینکه روانشناسی زرد راهی برای بیان و به اشتراک گذاری تجربیات شخصی است، می تواند برای کسانی که نیاز به حمایت دارند مفید باشد. مزایای واضحی برای روانشناسی پاپ وجود دارد، زیرا هم سرگرم کننده است و هم یک خروجی برای افرادی است که به غیر از آن ممکن است اصلاً سیستم حمایت از سلامت روان نداشته باشند.
با این حال، اگر قصد استفاده از روانشناسی زرد را دارید، مهم است که بدانید تعدادی از خطرات در آن وجود دارد. با وجود این همه کتاب روانشناسی زرد و منابع آنلاین، به راحتی می توان از سؤالات اساسی چشم پوشی کرد: صلاحیت های این نویسنده یا درمانگر چیست؟ آیا می توانم هزینه های ارائه شده را بپردازم؟ آیا از کسی که هرگز این وضعیت را ارزیابی یا درمان نکرده است توصیه می کنم؟
تنها پس از پاسخ دادن به این سؤالات می توانید تصمیم آگاهانه ای در مورد خطرات و فواید روی اوردن به دسته روانشناسی زرد بگیرید.
منابع:
- McCartney M. The rise of the pop psychologists. BMJ. 2012;344:e3541. doi:10.1136/bmj.e3541
- ThoughtCo. Early modern philosophy.
- Pretorius C, McCashin D, Coyle D. Mental health professionals as influencers on TikTok and Instagram: What role do they play in mental health literacy and help-seeking? Internet Interv. 2022;30:100591. doi:10.1016/j.invent.2022.100591
- Mommaerts JL, Devroey D. From “does it work?” to “what is ‘it’?”: implications for voodoo, psychotherapy, pop-psychology, regular, and alternative medicine. Perspect Biol Med. 2013 Spring;56(2):274-88. doi:10.1353/pbm.2013.0015
بدون دیدگاه